Czyli trzeba robić to, co intuicyjnie proponowaliśmy osobom pogrążającym się w smutku: rusz się!, zanim dowiedzieliśmy się tak dużo o depresji?
Tak, naturalne, fizjologiczne endorfiny wydzielające się podczas aktywności fizycznej są najlepszym antidotum na złe nastroje. Poza tym trzeba wyjść do ludzi. Rozmawiać, jedna od drugiej uczyć się, zweryfikować swoje sposoby i strategie radzenia sobie z obniżonym nastrojem. Co robisz jak ci smutno? Czy siadasz, nalewasz sobie lampkę wina albo bierzesz piwo, zapalasz świeczkę, zasłaniasz zasłony i tak popadasz w melancholię? To jest droga do depresji. A przecież możesz zadzwonić do Kryśki i powiedzieć: Słuchaj Kryśka, tak mi smutno, przyjedź. Wiesz co, ja już dawno miałam zrobić porządek na pawlaczu, pomożesz mi. Albo inaczej: tak mi smutno, przyjdź do mnie, przymierzymy wszystkie ciuchy i zobaczymy, co mogę wyrzucić. Albo jeszcze inaczej: przyjdź do mnie i upieczemy szarlotkę. Zrobimy niespodziankę, bo dzieciaki jutro wracają z zimowiska. Wszystko jedno co robimy. Chodzi o to, by nie być samemu. Ale tego trzeba się nauczyć. Bardzo często słyszę: ale wie pani, ja wtedy nie mam ochoty nikogo widzieć. Jak będziesz w tym momencie słuchać, na co masz ochotę, to będziesz miała depresję. Trzeba robić wbrew ochocie. Czy myjesz zęby, bo to kochasz ? Nie, bo ci dentysta powiedział, że twoje zdrowie zależy od tego, czy będziesz je szczotkowała przez 2,5 minuty dwa razy dziennie. Albo idziesz do pracy, bo musisz zarobić na życie. Otóż, dbanie o siebie to jest obowiązek. Niektórzy mówią: ale mnie na to nie stać. Na co nie stać? Żeby założyć buty i obejść osiedle trzy razy? Przecież nie trzeba od razu jechać na Seszele. Nawet na basen nie musisz iść. Możesz po prostu stanąć, puścić muzykę z radia i pół godziny potańczyć. Ale trzeba wiedzieć, że to jest sposób na powstrzymanie depresji. Tak jak w wielu różnych wypadkach, z innymi chorobami zapobieganie jest dużo tańsze, łatwiejsze i przynosi na dalekim planie lepsze efekty niż leczenie. Dlatego podtytuł mojej książki jest „Życie z depresją”.

Ale nawet jak uda nam się odgonić depresję, to przy najbliższej okazji, po jakimś trudnym zdarzeniu, ciężkie, obezwładniające uczucia mogą wrócić. To dodatkowo odbiera siły.
Trudne uczucia będą nam towarzyszyły przez całe życie. Bo jesteśmy ludźmi i głęboko przeżywamy wszystko, co nam się wydarza. Gdybyśmy byli klonem w parku albo szczurem, to pewnie nie mielibyśmy depresji. To po pierwsze. Po drugie aktywność polega nie tylko na tym, że wychodzimy do ludzi, uprawiamy ruch. To także aktywne podejście do naszych przeżyć i problemów oraz szukanie pomocy. Istnieje dziś wiele rozmaitych szkół psychoterapii, dzięki którym możemy popracować nad tym, z czym nie dajemy sobie rady. Zgłosiła się do mnie kiedyś pani, która siedem lat brała leki przeciwdepresyjne i nie dawały one żadnej poprawy. Przyszła do mnie na psychoterapię, zaczęłyśmy rozmawiać. Po czterech miesiącach przestała zażywać leki, a po pół roku była osobą, która miała problemy i zmartwienia, ale zaczęła je załatwiać, organizować, znalazła jakieś sposoby na swoje kłopoty. Warto więc skorzystać z pomocy psychologicznej, gdy czujemy, że jest nam zbyt trudno. Warto również zmienić swoją mentalność. Nauczyć się zgody na siebie i na życie takim, jakie ono jest. Wiele z nas ma ciągle do siebie i do życia pretensje. Nie jestem taka jak chciałabym, nie mam tego, co w moim wyobrażeniu dałoby mi lepszą jakość. Zaczynam się stawiać w roli cenzora i egzaminatora. Oceniam życie, w którym uczestniczę jako nieodpowiednie, niedoskonałe, nie należne. Mam roszczenia i oczekiwania. A kluczem do zdrowia psychicznego jest zgoda, na to, jaka jestem i jaki jest świat. Nie obojętność, która każe wszystko przyjmować i wszystko znosić. Chodzi o pogodę ducha, która podtrzymuje nas nawet w najtrudniejszych chwilach. Sprawia, że nie żądamy od świata by zaspokajał nasze wszystkie potrzeby i nie obrażamy się na niego, jeśli los stawia nas przed trudnymi wydarzeniami czy przeżyciami. Jeszcze raz podkreślam: doświadczamy tego, bo jesteśmy ludźmi. To nie jest choroba ani złośliwość losu. A pogoda ducha, może dla niektórych jest darem, częściej jednak to wynik naszej pracy, aktywności, decyzji, że chcemy żyć odważnie i nie chcemy podawać się trudnym emocjom. Niektórym taką postawę daje głęboka religijność. Ale pogodę ducha, która jest duchowym nastawieniem do życia, można osiągnąć wykorzystując inne narzędzia. Medytację, jogę, sztukę ikebany, vedic art – wszystko co pomaga nam uciszyć nasze wnętrze. Uspokoić złość, gniew, zawiść i wrogość. Wtedy otwiera się przestrzeń na ciepłych i budujących emocji.

Rozmawiała: Anna Ławniczak

Przeczytaj "Z kijem na depresję! część pierwsza".

Ewa Woydyłło - doktor psychologii i psychoterapeutka. Autorka wielu książek, m.in. "Po co nam psychologia? W zgodzie ze sobą", "Sekrety kobiet" i "Poprawka z matury".